Zabytkowe lampy: od utylitarnych źródeł światła po kolekcjonerskie dzieła sztuki
Lampy naftowe to urządzenia do wytwarzania sztucznego światła, które wykorzystują dowolny rodzaj oleju jako paliwa. Zasadniczo mają one kształt pojemnika, w którym znajduje się olej i mają lejek, w którym umieszczony jest knot kontrolujący prędkość spalania i zapobiegający paleniu się płomienia na całej powierzchni oleju. Po raz pierwszy pojawiły się dziesiątki tysięcy lat przed naszą erą i zostały wykonane z wygodnego niepalnego znalezionego obiektu, takiego jak muszle i wydrążone skały. Umieszczono w nim mech nasączony tłuszczem zwierzęcym, a mech zapalano by emitować światło. Ten pomysł był bardziej praktyczny niż pochodnie i przetrwał do dziś w takiej czy innej formie. Był to prawdopodobnie pierwszy obiekt produkowany masowo. W starożytnej Grecji i Rzymie były najpierw wytwarzane na glinianych kołach jako dyski, które miały kształt surowych misek z lejkami. Następnie zaczęli używać form do kształtowania gliny przed spaleniem, dzięki czemu uzyskano lepszą jakość i estetycznie bardziej przyjemne produkty. Lampy naftowe były również wykonane z metalu, alabastru, jadeitu, kamienia i drewna. Na początku jako paliwo wykorzystywano oliwę z oliwek, olej sezamowy, olej rybny, wosk pszczeli i olej wielorybi.
W XVIII wieku ktoś wpadł na pomysł, że lampa naftowa może działać lepiej. Szwajcarski chemik Aime Argand stworzył „lampę Argand”, lampę olejową z cylindrycznym knotem, który tworzył większy płomień, oraz szklany cylinder do komina, który kierował przeciąg nad płomieniem, dzięki czemu światło było jaśniejsze, a także bezpieczniejsze do przenoszenia. Lampy naftowe były szeroko stosowane i nadal są używane w ceremoniach religijnych i jako konieczne światło otoczenia czy to koniecznego czy poprostu dla dodania klimatu w pomieszczeniu.
Przez całą historię lampy naftowe miały wiele zastosowań. Były używane w pomieszczeniach i na zewnątrz, gdy zapada noc, do pracy w ciemnych miejscach, takich jak kopalnie (co było niebezpieczne z powodu wybuchowych gazów naturalnych), a nawet jako główne źródło światła w latarniach morskich. Miały i nadal mają swoje miejsce w rytuałach wielu religii. W czasie ceremonii zwanej Liknokaia, która odbyła się na cześć bogini Naiff, starożytni Egipcjanie używali lamp naftowych do ozdabiania swoich domów, miejsc publicznych i świątyń. Starożytni Rzymianie przed modlitwą do bogini Westy zapalili lampę naftową, która symbolizowałaby ją. Lampa naftowa ma również znaczenie symboliczne w innych religiach. W judaizmie jest to symbol światła, który oświetla drogę mądrym i prawym. Chrześcijaństwo postrzega to jako symbol życia wiecznego i Bożej mądrości. Lampa naftowa zapala się, gdy biskup konsekruje kościół, i ma palić się aż do dnia Sądu Ostatecznego. Jest używana w kościołach i domach i umieszczana przed ikonami, aby je oświetlić. W islamizmie Bóg jest porównywany do lampy naftowej, ponieważ prowadzi do niego ludzi jak światło. Chińska religia ludowa i hinduizm również wykorzystują lampy naftowe na dwa sposoby, jako metodę błyskawicy i symbole w rytuałach religijnych.
Lampy stają się sztuką
Na początku XIX wieku producenci szkła zaczęli produkować lampy ze skomplikowanymi kloszami i kominami o ozdobnych rysach. Niektóre z najpopularniejszych kominów i kloszy szklanych wykonano z następujących rodzajów szkła, zgodnie z literaturą tematyczną dotyczącą początków lamp naftowych:
Szkło mleczne: Szkło mleczne wytwarza się przez dodanie środków zmętniających, takich jak dwutlenek cyny lub popiół kostny, do mieszanki stopionego szkła. Efektem jest rozproszenie światła; może wydawać się mlecznobiały, a także niebieski, różowy, żółty, brązowy lub czarny.
Szkło artystyczne: niektóre z najdroższych odcieni wykonane są z satyny, ambry, żurawiny, masy perłowej i innych kolorów oraz z eleganckimi grawerowanymi wzorami.
Obudowa szklana: stosowana w lampach naftowych, została wykonana z dwóch warstw szkła z białym środkiem odbijającym światło i kolorem na zewnątrz.
Szkło żużlowe: rodzaj nieprzezroczystego, smugowanego szkła tłoczonego.
Pod spodem przykład ślicznie wykonanej wiekowej lampy naftowej, która oprócz tego że miała tylko świecić to także miała pięknie wyglądać i przyciągać oczy domowników i gości. Jak widać na pewno spełniała i spełnia swoją rolę do dnia dzisiejszego.
Naturalna ewolucja lamp
Zabytkowe lampy które kiedyś służyły jako naftowe, z biegiem czasu zostały zmodyfikowana na elektryczne. Taki los spotkał większość lamp naftowych. Po tym jak wynaleziono prąd, ludzie przerabiali lampy bo były prostsze w obsłudze, bezpieczniejsze, wydajniejsze i nie wydzielały brzydkiego zapachu spalonej nafty lub oleju. W obecnych czasach stare lampy naftowe to odrobina elegancji, nostalgii i klimatu dawnych minionych lat.
Pod spodem przykład mosiężnej lampy sufitowej, przerobionej z naftowej na elektryczną. W korpusie lampy w pojemniku na naftę zainstalowano gniazdo E27 na standardową żarówkę a dookoła zamiast świec zostały zamontowane gniazda typu E14 na standardowe żarówki o maksymalnej mocy 40 watt każda. Na oprawki założone gilzy w stylu vintage / retro, które wyglądają jak ociekające woskiem świece.
